دستگاه آزمایشگاهی کروماتوگرافی گازی Gas Chromatography یکی از روش های جداسازی است که برای آنالیز مواد در حالت گازی مورد استفاده قرار می گیرد. در روش کروماتوگراف گازی نمونه در یک حلال حل شده و به منظور جداسازی بین دو فاز ساکن و متحرک توزیع می شود. فاز متحرک یک گاز شیمیایی بی اثر است که برای حمل مولکول های آنالیت در ستون گرم شده، به کار می رود و در این روش بر خلاف انواع دیگر کروماتوگرافی، فاز متحرک با آنالیت هیچ واکنشی ندارد. فاز ساکن یا یک جاذب جامد به نام کروماتوگرافی گاز- جامد (GSC) و یا یک مایع روی یک اتکاء بی اثر به نام کروماتوگرافی گاز- مایع (GLC) می باشد. در این میان کروماتوگرافی گاز- مایع کاربرد وسیع تری در زمینه های مختلف دارد و روش رایجی برای جداسازی ترکیبات آلی است.
از کروماتوگرافی گازی در زمینه های مختلف داروسازی، لوازم آرایشی، مواد غذایی و حتی مواد سمی زیست محیطی استفاده می شود. از آنجا که در روش GC مواد باید در حالت فرار باشند، تنفس انسان، خون، بزاق و سایر ترشحات حاوی مقادیر زیادی از ترکیبات آلی فرار می توانند به راحتی با استفاده از دستگاه جی سی مورد آنالیز قرار گیرند. دانستن مقدار ترکیبات در یک نمونه معین، مزایای زیادی در بررسی اثرات آنها در سلامت انسان و محیط زیست دارد. مواد افزودنی نگهدارنده از ترکیباتی هستند که میزان آنها باید در مواد غذایی کنترل شود و دستگاه کروماتوگرافی گازی این امکان را فراهم می کند.
مواد افزودنی نگهدارنده در مواد غذایی
اکثر مواد غذایی موجود در بازار حاوی انواع مختلف مواد افزودنی هستند که در بین آنها مواد نگهدارنده نقش مهمی دارد. نگهدارنده ها که اکثرا موادی شیمیایی هستند، به طور گسترده در مواد غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی برای جلوگیری از فساد و کاهش فعالیت میکروارگانیسم ها جهت ماندگاری بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند. مقدار مواد افزودنی نگهدارنده در کیفیت فرآورده ها اهمیت بسیاری دارد و امروزه نگرانی هایی در مورد برخی از مواد نگهدازنده وجود دارد. مصرف بیش از حد این مواد نیز می تواند خطراتی جدی برای سلامت انسان مانند افزایش خطر ابتلا به سرطان، بیش فعالی در کودکان، کاهش سلامت قلب و … داشته باشد.
نگهدارنده های مواد غذایی شامل گروهی از ترکیبات مولکولی مختلف آلی و معدنی با گروه های عاملی متفاوت و مایل به تشکیل فرم یونی می باشند. اکثر غذاهای فرآوری شده حاوی نگهدارنده هایی نظیر سربیک اسید، بنزوات ها، دی اکسید گوگرد، سولفیت ها و یون های نیتریت هستند که قادر به واکنش هایی با مواد غذایی می باشند. این واکنش ها ممکن است منجر به تشکیل محصولات سمی و کاهش میزان غلظت نگهدارنده موجود در مواد غذایی شود. از این رو اندازه گیری آنها در مواد غذایی اهمیت بسیار زیادی دارد و روش های آنالیتیکال مورد استفاده برای تعیین آنها عمدتاً اسپکتروفتومتری UV، کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا HPLC و کروماتوگرافی گازی GC می باشد.
تعیین مواد نگهدارنده در مواد غذایی با دستگاه GC
اندازه گیری مواد افزودنی نگهدارنده در مواد غذایی با دستگاه کروماتوگراف گازی
هدف از این مطالعه بررسی مواد نگهدارنده با دستگاه کروماتوگراف گازی که مجهز به آشکارساز یونیزاسیون شعله (FID) و ورودی کاپیلاری split/splitless می باشد. کنترل فشار الکترونیکی (EPC) و تزریق خودکار، تکرارپذیری بی نظیری برای زمان بازداری و سطح پیک فراهم می کند. هفت نوع نگهدارنده رایج در سس سویا شامل سربیک اسید، دی هیدرو استیک اسید، بنزوئیک اسید، متیل 4-هیدروکسی بنزوات، اتیل 4-هیدروکسی بنزوات، پروپیل 4-هیدروکسی بنزوات و بوتیل 4-هیدروکسی بنزوات می باشند.
یک نمونه سس سویا جهت تعیین میزان نگهدارنده در آن با دستگاه آزمایشگاهی GC مورد آنالیز قرار گرفت و غلظت میانگین اسید بنزوئیک 394.04 ppm بدست آمد که از مقدار مجاز آن (1000 ppm) پایین تر است. نتایج نشان می دهد دستگاه کروماتوگرافی گازی، روشی کارآمد و آسان برای استفاده در زمینه شناسایی و تعیین مقدار مواد نگهدارنده در مواد غذایی است.
دیگر کاربرد های دستگاه آزمایشگاهی Gas Chromatography
- تشخیص الکل در خون با دستگاه کروماتوگرافی گازی
- آنالیز امگا 3 و امگا 6 ماهی با دستگاه Gas Chromatography
- اندازه گیری گلیسرول موجود در پالم بیودیزل با استفاده از دستگاه جی سی
- تجزیه و تحلیل گاز پالایشگاه با دستگاه گاز کروماتوگراف GC
شرکت ری نور آزما نماینده فروش انواع تجهیزات آزمایشگاهی از جمله دستگاه کروماتوگراف گازی GC، آمادگی خود را جهت ارائه هرگونه خدمات مشاوره ای در زمینه خرید و سرویس دستگاه های مختلف آزمایشگاهی، اعلام می دارد.
