دستگاه مایکروویو دایجسشن یا Microwave Digestion دستگاهی است که امروزه در آزمایشگاه ها جهت تسهیل فرآیند آزمایش بسیار کاربرد دارد. با ظهور تکنولوژی های نوین، روش های جدیدی به منظور آماده سازی نمونه ها پدیدار شده است. از جمله این روش ها استفاده از امواج مایکروویو می باشد، که منجر به تولید دستگاه هاضم مایکروویو شده است. هدف از استفاده از این دستگاه، تبدیل نمونه های جامد مختلف به مایع با کیفیت و سرعت بالاتر می باشد. از کاربرد های رایج این دستگاه می توان به هضم و آماده سازی نمونه های داروئی به منظور بررسی و آنالیز کیفی و کمی مواد سمّی موجود در آن مانند فلزات سنگین اشاره کرد. از جمله دارو هایی که در این راستا مورد بررسی قرار می گیرند مکمل های غذایی و ویتامین ها می باشند.
آنالیز فلزات سنگین در مکمل های دارویی
امروزه جمعیت زیادی از مردم از مکمل های ویتامین استفاده می کنند. برخی گزارشات حاکی از این است که ادعا های بعضی شرکت های دارویی در مورد محتویات مکمل های ویتامین جعلی و نادرست می باشد. این مسئله نگرانی هایی را برای مصرف کنندگان مکمل ها ایجاد کرده است. نگرانی این مصرف کنندگان در مورد بی خطر بودن این مکمل ها بسیار بیشتر از نگرانی از کیفیت آن می باشد. عمده این نگرانی ها بابت آلودگی آنها با فلزات سنگین می باشد.
اخیرا سازمان غذا دارو (FDA) برای پیشگیری از این موضوع و تضمین کییفیت و بی خطر بودن مکمل های غذایی دستورالعمل های دقیقی تنظیم کرده است. با اعمال این قوانین شرایط سخت تری برای محدود کردن حضور قلزات سنگین در مکمل ها در نظر گرفته شده است. فلزات سنگین از مواد سمّی و خطرناک می باشند که اگر به میزان زیاد وارد بدن شوند موجب بروز بسیاری از مشکلات و بیماری ها می شوند. از جمله شایع ترین فلزات سنگین موجود در این مکمل ها و ویتامین ها آرسنیک (As)، سرب (Pb)، جیوه (Hg)، سلنیم (Se) و کادمیوم (Cd) می باشد. برای آنالیز این عناصر تجهیزاتی مانند جذب اتمی و دستگاه ICP وجود دارند. جهت آماده سازی نمونه برای آنالیز هم از دستگاه مایکروویو دایجسشن استفاده می شود.
وسل های مخصوص جایگذاری نمونه در دستگاه مایکروویو دایجسشن
آماده سازی نمونه با مایکروویو دایجسشن
از شرایط استفاده از دستگاه جذب اتمی و دستگاه ICP حضور ماده آنالیت در فاز مایع می باشد. از آنجا که مکمل های دارویی معمولاً به صورت قرص های جامد می باشند بنابراین نیاز دارند که برای آنالیز به صورت محلول درآیند. از آنجا که کیفیت آماده سازی نمونه نتیجه مستقیمی بر روی آنالیز آن می گذارد از دستگاه مایکروویو دایجسشن استفاده می شود. برای تحقیق حاضر تعدادی از مکمل ها و ویتامین ها شامل کربنات منیزیم، اسید آسکوربیک، اکسید منیزیم، مکمل کروم و سلنیم انتخاب شد و جهت آماده سازی وارد دستگاه ماکروویو دایجسشن گردید. در ابتدا نمونه مکمل و ویتامین جامد در اسید غلیظ شامل اسید نیتریک و اسید هیدروکلریک و در یک مخزن سربسته قرار گرفت، سپس در معرض امواج مایکروویو تحت دما و فشار بالا فرایند هضم انجام پذیرفت. در حالت کلی، تنظیمات دستگاه هاضم مایکروویو با نرم افزار صورت می گیرد و برای هضم مواد دارویی از استانداردهای بخصوصی مانند USP233 استفاده می شود.
استفاده از دستگاه هاضم مایکروویو برای هضم دارو علاوه بر آسان تر بودن، ایمن تر، سریعتر، با کیفیت تر و نتیجه قابل اعتماد تری ارائه می دهد. فشار و دمای بالای فرآیند و امواج مایکروویو نه تنها سرعت حل شدن نمونه را بالا می برد بلکه حلالیت فلز در محیط آبی را نیز افزایش می دهد.
کاربرد های دیگر مایکروویو دایجسشن
از دیگر کاربرد های مایکروویو دایجسشن برای آماده سازی در حوزه دارویی، مواد غذایی، پزشکی و آرایشی و بهداشتی به موارد زیر می توان اشاره کرد.
- آماده سازی نمونه خون برای آنالیز جیوه با Microwave Digestion
- آماده سازی نمونه مو برای آنالیز آرسنیک و کادمیم با دستگاه هاضم مایکروویو
- پودر تالک
- نمونه استخوان
- صابون و شامپو
- شکر
- چای
- خمیر دندان
- روغن های گیاهی
- کرم دست و صورت و ضد آفتاب ها
- پماد زخم و سوختگی
- اکسید زینک
