در حالی که آزبست به عنوان یک ماده سمی و خطرناک شناخته می شود، به عنوان یک ماده ساختمانی و برای بسیاری از کاربردهای خاص و استفاده می شود. از دهه 1970 ثابت شده است که آزبست یک ماده سرطان زای انسانی است که به عنوان عامل سرطان ریه شناخته می شود. در نتیجه، استفاده از آزبست قبل از اینکه در اتریش (1990) و آلمان (1993) ممنوع شود، محدود شد. از سال 2005 استفاده از آزبست در اتحادیه اروپا ممنوع است. آزبست در سنگهای طبیعی و همچنین مواد فنی مانند مواد اولیه مورد استفاده در ساخت سیمان وجود دارد. ذرات آزبست مبتنی بر فیبرهای خوب را می توان به صورت گرد و غبار و به صورت آئروسل یافت. آزبست همچنین ممکن است در آب طبیعی (آب چشمه جاری از سنگهای آزبست) یا در آب آشامیدنی جمع شده در مجاری سیمان آزبست یافت شود.
دستگاه طیف سنجی FTIR یا دستگاه طیف سنج مادون قرمز که از نمونه ای به صورت مایع، جامد یا گاز طیف نشری یا جذبی مادون قرمز بدست می آید. این دستگاه برای بدست آوردن بالاترین عدد جذب نور در طول موج های مختلف می باشد.
آزبست
آزبست نوعی سنگ آذرین بیرونی بوده که به آن پنبه نسوز هم گفته می شود و بافت آن مثل الیاف است شامل سیلیکاتی زنجیره ای از آهن و منیزیم می باشد. به دلیل مقاومت این ماده در برابر گرما و نسوز بودن آن استفاده از برای مواد و پارچه های نسوز بکار می رود. آزبست ماده ای بسیار خطرناک و سمی می باشد؛ زیرا با تنفس آن وارد شش ها شده و در طولانی مدت باعث سرطان ریه و خون و بیماری های دیگر می شود.
مقایسه دو روش برای آنالیز آزبست
برای آنالیز آزبست موجود در آب، خاک و مواد معدنی روش های مختلفی وجود دارد که ما به دقیق ترین و حساس ترین روش نیاز داریم. تکنیک های مختلف تجزیه و تحلیل آزبست مانند روش های میکروسکوپی برای مشاهده آزبست و تایید وجود آن، تکنیک های نوری یا الکترونیکی از جمله PCM (میکروسکوپ کنتراست فاز)، PLM (میکروسکوپ نوری قطبی) و TE (میکروسکوپ الکترونی عبوری) در دسترس است. روش متداول دیگر روش پراش سنجی اشعه ایکس (XRD) است که قادر به شناسایی عناصر دیگری غیر از ساختارهای بلوری است.
روش شناخته شده دیگر طیف سنجی IR است که توسط FTIR، طیف سنجی مادون قرمز Fourier Transformed نشان داده می شود. این روش فیبرهای آزبست را مستقل از ارزیابی ذهنی مانند روش بصری شناسایی و شناسایی می کند. در مقایسه با روش تهیه نمونه میکروسکوپ، روشی نشان داده شده است که الیاف را جدا کرده و منجر به شناسایی دقیق می شود.
مناسب ترین روش برای آنالیز مقدار آزبست در آب، خاک و مواد معدنی، روش FTIR می باشد، چون در این روش نمونه آماده سازی شده می تواند به هر سه حالت ماده باشد؛ همچنین دقت این روش بالا بوده و جذب نور را به صورت دقیق در طول موج مناسب مشخص می کند.
آنالیز و تعیین مقادیر آزبست در آب، خاک و مواد معدنی با دستگاه FTIR
روش آنالیز مقدار آزبست در آب، خاک و مواد معدنی توسط FTIR
قبل از انجام آنالیز باید آب و خاک و مواد معدنی که می خواهیم مقدار آزبست موجود در آن را آنالیز کنیم مشخص کنیم و نمونه آن ها را تهیه و مراحل آماده سازی نمونه را انجام دهیم. برای انجام آنالیز، ابتدا حلال آلی (استون مناسب برای غشای استرهای مخلوط) را در یک لوله آزمایش شیشه حل می کنیم. سپس KBr را به لوله آزمایش اضافه کنید، مواد را به هم می زنیم و سانتریفیوژ کرده و مواد رویی را بیرون می ریزیم. برای از بین بردن پلیمری که در محلول بوجود می آید، دوباره KBr را اضافه کرده، به هم می زنیم و بعد از سانتریفیوژ، مواد رویی محلول را بیرون میریزیم. باقی مانده جامد را خشک و خرد کرده و یک گلوله 13 میلی متری KBr تهیه می کنیم.
این گلوله تهیه شده را داخل دستگاه گذاشته و آنالیز را شروع می کنیم. طیف های مادون قرمز اندازه گیری شده در این آنالیز مراحل جداسازی بین ماده اصلی، تیمار حلال و اسید و جداسازی الیاف را نشان می دهد. کرایزوتیل در قسمتهایی از این نمونه آماده سازی شده شناسایی شد. تأثیر روش آماده سازی نمونه مورد استفاده قابل توجه و بسیار مناسب است. هنگامی که از تکنیک های تصفیه قویتر استفاده می شود، ممکن است وجود آزبست در نمونه مشخص نباشد زیرا در هنگام استفاده از خاکستر خشک مشاهده شد.
در حالی که استنشاق الیاف آزبست برای سیستم تنفسی بسیار خطرناک تلقی می شود، در حال حاضر علم پزشکی در حال بررسی خطر بلعیدن الیاف در دستگاه گوارش است.
کاربردهای محتلف روش FTIR
دستگاه FTIR کاربردهای زیادی دارد که اگر قصد خرید این دستگاه را دارید، کارشناسان فنی شرکت ری نور آزما آماده ارائه خدمات مشاوره در فرآیند خرید دستگاه هستند.
